De term siesta betekent het zesde uur. Dat komt neer op zes uur na zonsopgang. Dat in Spanje het middagdutje met name in de zomermaanden nog steeds in zwang is, heeft te maken met twee belangrijke factoren: de hoge, energieverslindende temperaturen en het feit dat het middageten in Spanje de belangrijkste en grootste maaltijd van de dag is. Bijkomen en 'uitbuiken' van die twee zaken na de lunch door een kort dutje te doen, wordt ook aanbevolen door artsen. Medische studies hebben namelijk uitgewezen dat korte 'power naps' van rond dertig minuten de kans op een hartaanval verkleinen.
Voor Spanjegangers komt het fenomeen siesta soms slecht uit. Het stilleggen van alle werkzaamheden tussen 2 en 5 uur 's middags (het meest gangbare tijdvak voor de lange lunch en de siesta) en vooral de sluiting van winkels kan knap frustrerend zijn voor de dagplanning van toeristen.
Het goede nieuws voor hen is dat de siesta niet langer gemeengoed is in Spanje. Met name in gebieden waar veel toeristen komen, beseffen bedrijven dat lange middagpauzes slecht zijn voor de omzet. Daar zijn siestas steeds vaker uitzondering dan regel. Hetzelfde geldt voor de stedelijke gebieden waar de lunchpauzes qua tijdsduur meer en meer in de pas lopen met landen als Nederland.
Voor de omvangrijke agrarische sector gaat die vlieger niet op. Voor de landarbeiders is een lange rust op het heetst van de dag geen luxe maar een noodzaak. Het is dan ook logisch dat het dutje daar zijn oorsprong had en ook nog steeds door veel mensen in acht wordt genomen.
Na afloop van de Spaanse Burgeroorlog was er jarenlang een opleving van het aantal mensen dat gebruikte maakte van de drie uur durende siesta. Het land was er toen economisch zo slecht aan toe dat veel mensen twee banen hadden om te overleven. De siesta was ideaal om te rusten en naar de tweede banen te reizen.
Hoewel Spanjaarden aanvaarden dat het fenomeen siesta steeds meer terrein verliest, is er ook voorzichtig verzet tegen die tendens. Het stadje Ador in Valencia haalde de wereldpers in 2015 met het initiatief een siesta voor alle inwoners van het agrarische stadje te promoten. De burgemeester verzocht iedereen in de gemeenschap tussen 2 en 5uur binnenshuis te blijven en stilte in acht te nemen. Een politieman kondigde de siesta elke dag via luidsprekers een half uur vantevoren aan.